#برنامه ششم توسعه:کجا بودیم ،کجا هستیم# :مقدمه ای  بر چرایی موضوع و شاخص رقابت پذیری

در ایران بعد از انقلاب شش برنامه توسعه که مدت آن پنج ساله بوده، تدوین شده است :
برنامه اول توسعه ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲
برنامه دوم توسعه۱۳۷۴ تا ۱۳۷۸
برنامه سوم توسعه۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳
برنامه چهارم توسعه ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸
برنامه پنجم توسعه ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴
برنامه ششم توسعه ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰
برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران(۱۴۰۰-۱۳۹۶) به انتهای خود نزدیک می شود و ضرورت دارد نگاهی بیاندازیم به اهداف و سیاستهای نوشته شده که ما به اهداف خود رسیدیم ؟ یا برنامه تنها سندی قانونی بوده و آمال و آرزوهای یک ملتی در آن نگارش شده است. تحلیل و ارزیابی اینکه ما کجا بودیم و طی این پنج سال به کجا رسیدم، آیا برنامه ششم توسعه در عملکرد موفق بوده در کدام زمینه ها و در کجا ناموفق بوده است ؟ اولین گام برای تحلیل و ارزیابی و آسیب شناسی و بعد از آن ارائه راهکار برای تدوین برنامه هفتم توسعه است.

در خصوص تدوین برنامه توسعه همواره از سوی اقتصاد دانان و محققان مرتبط با موضوعات سند توسعه، ایرادات و اشکالاتی بیان شده به خصوص در چگونگی فرآیند تدوین برنامه که چقدر بر اساس واقعیتهای موجود و پیش بینی آینده بوده است و چقدر آرمان گرا و مدینه فاضله . در این خصوص بر آن شدم در حد بضاعت علمی و تخصصی خودم با هشتک #برنامه_ششم_توسعه_کجا_بودیم_کجا_رسیدیم برخی اهداف برنامه را با واقعیتهای موجود جامعه تطبیق داده تا مسیری که طی این دوره طی کردیم را به تصویر درآورد . در این نوشتار به موضوع رقابت پذیری پرداخته می شود و در ادامه سلسله مباحث دیگر مطرح می شود .

بر اساس بند (الف) ماده ۲۲ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه، دولت مکلف شده است با اقدام قانونی در جهت اصلاح قوانین، مقررات و رویه ها، محیط کسب و کار را به گونه ای امن، سالم، سهل و شفاف سازد تا در پایان سال چهارم اجرای قانون برنامه، رتبه ایران در شاخص رقابت پذیری بین المللی در میان کشورهای منطقه سند چشم انداز به رتبه سوم ارتقاء یابد و هر سال ۲۰ درصد از این هدف محقق شود. در این راستا وزارت اقتصادی و دارائی مکلف شده است هر ساله روند مؤلفه های شاخص رقابت پذیری را احصا و در قالب گزارشی به مجلس شورای اسلامی ارسال نماید، تا وضعیت کشور در رقابت پذیری احصا گردد.

بررسی وضعیت رقابت پذیری ایران در مقایسه با کشورهای سند چشم انداز درنظر گرفته شده است تا جایگاه ایران با سایر کشورها به ویژه کشورهای رقیب و همسایه مشخص شود . در بین ۲۰ کشور سند چشم انداز که در شاخص رقابت پذیری در سال ۲۰-۲۰۱۹ تحت بررسی قرار گرفته اند، ایران در رتبه ۱۷ قرار دارد. این موضوع وقتی اهمیت پیدا می کند که جایگاه ایران در بین کشورهای یادشده در سال ۱۹-۲۰۱۸ در جایگاه ۱۵ بوده و نشان از آن دارد که ایران نسبت به سال گذشته سه رتبه نزول در بین این کشورها داشته است. ضمن اینکه امتیاز ایران ۱٫۹ نسبت به سال قبل کاهش داشته است. ایران و هندوستان نسبت به سال گذشته با ۱۰ رتبه نزول، به عنوان کشورهایی هستند که بیشترین نزول را داشته اند.

مطابق بند(الف) ماده (۲۲) قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه می بایست هر سال ۲۰ درصد در راستای اصلاح رتبه ایران در این شاخص اقدام شود که در این خصوص نه تنها رتبه قبل بهبود نیافته بلکه عملکرد منفی به همراه داشته است. از طرف دیگر ملاحظه می شود طی دوره ده ساله در زمینه شاخص رقابت پذیری، ایران با ۳۰ رتبه نزول بدترین عملکرد و ارمنستان با ۲۹ رتبه صعود بهترین عملکرد را دارد. به عبارتی طی این دوره ده ساله نه تنها نتوانسته ایم جایگاه اولیه خود را حفظ کنیم بلکه هم به دلیل عملکرد مؤثر کشورهای تحت بررسی و هم عملکرد منفی کشور در حال حاضر از بین ۲۰ کشور مورد نظر رتبه ۱۷ را در اختیار داریم.

به نظر می رسد در این زمینه می بایست ضمن تحلیل و ارزیابی چرایی این موضوع در برنامه ششم، بر اساس واقعیت های موجود، توان و ظرفیت کشور و پیش بینی آینده اقتصاد ایران و جهان راهکارهایی برای تقویت شاخص رقابت پذیری در برنامه هفتم لحاظ کرد .

ماخذ اطلاعات :وقفی، محمدرضا(۱۳۹۹) ، بررسی روند شاخص های عملکرد اقتصادی و نهادی در ایران ، معاونت امور اقتصادی و برنامه ریزی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
#به_رقابت_پذیری_در_برنامه_ششم_توسعه_نرسیدیم

نوشتن نظر

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *