✍️ تحقیق و توسعه

?پژوهش و تحقیق یکی از شاخص‌های اصلی توسعه و پیشرفت محسوب می‌شود. موفقیت در تمام فعالیت‌های مربوط به توسعه و ارتقای فعالیتهای صنایع، کشاورزی و خدمات به گونه‌ای به گسترش فعالیت‌های پژوهشی وابسته است. اگر پژوهشی نشود، دانش بشری افزایش نخواهد یافت و دچار سکون و رکود خواهد شد. همه آنچه به عنوان پیشرفت علوم در گذشته و حال می ینم، حاصل تلاش افرادی است که در کار خود رویکردی پژوهشی داشته‌اند و ذهن پرسشگرشان همواره محرکی برای فعالیت‌های پژوهشی آنان بوده است.

?در کشور ایران پژوهش و تحقیقات وضعیت مطلوبی ندارد. قرار بود سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی در پایان برنامه پنجم توسعه به ۳ درصد افزایش یابد اما پس از پایان اجرای این برنامه این سهم تنها به حدود نیم درصد رسید . در سال ۹۵ بودجه کل پژوهشی کشور ۷ هزار و ۶۸۰ میلیارد تومان بود که براین اساس سهم اعتبارات تحقیقاتی کشور از تولید ناخالص ملی ۵۶ دهم درصد بوده است. در سال ۹۶ نیز بودجه کل پژوهشی کشور ۹ هزار و ۱۸۰ میلیارد تومان بود که نسبت به سال ۹۵، ۱۹.۶ درصد رشد داشت که براین اساس سهم اعتبارات تحقیقاتی کشور از تولید ناخالص ملی حدود ۶۱ دهم درصد می باشد. براساس قانون برنامه ششم توسعه نیز قرار است این میزان تا ۴ درصد افزایش پیدا کند.

?کشورهای مختلف به دلیل اینکه پژوهش و فناوری را یکی از مهم ترین اولویت های توسعه می دانند به دنبال افزایش سهم پژوهش از تولید ناخالص خود هستند به نحوی که براساس آمارهای موجود بانک جهانی کشورهایی مانند ژاپن، کره جنوبی و سوئد بیش از ۳ درصد از تولید ناخالص خود را به پژوهش و تحقیقات اختصاص می دهند، به طوری که کشوری همانند سوئد ۳٫۳۱ درصد، سوئیس ۳٫۳۷ درصد،کره جنوبی ۴٫۵۵ درصد و استرالیا ۳٫۱۶ درصد از تولید ناخالص خود را به پژوهش و تحقیقات اختصاص داده اند.

?براساس اسناد بالادستی کشور قرار بود ایران در سال ۱۴۰۴ به مرجعیت علمی در منطقه و جهان دست یابد اما با روند بودجه ای که برای پژوهش و فناوری طی سال های اخیر در نظر گرفته شده است دستیابی به این مهم با اما و اگرهایی مواجه است. علاوه بر پایین بودن سهم بودجه تحقیق و توسعه در تولید ناخالص داخلی کشور، ساختار و فرآیند تحقیق و پژوهش در ایران با مشکلات عدیده ای همراه است. نبود ساختاری چابک، بهره ور و نوآور در مواجه به شناخت مساله (مطالعات میدانی ) و آینده نگری در خصوص پیش بینی مسایل آینده، ارتباطات ناکافی با محققان سایر کشورها، تبدیل شدن محقق و پژوهشگر در دام و تله مقررات اداری و احساس کارمند بودن، توجه ناکافی به افزایش انگیزه برای تحقیقات توسعه ای و کاربردی ، خاموش کردن محقق از طریق ندادن فرصت و امکانات برای پیاده سازی ایده های جدیدو کاربردی، توجه ناکافی مسوولین و تصمیم سازان به تحقیقات و نتایج آن در فرآیند تصمیم سازی، تطابق ناکافی حقوق و دستمزد پرداختی با توجه به شاخص بهره ور بودن و بسیاری دیگر ازمشکلاتی که محقق را تبدیل به ماشینی کرده که مقاله و کتاب بنویسید و امتیاز گرفته و ارتقا یابد چرا که معیارهای ارتقای تعیین شده معطوف به همین موارد می باشد . اگر محققی دغدغه اش موضوع تخصصی رشته اش و فعالیت کاری‌اش باشد و در عرصه های مختلف تلاش کند اگر منطبق با این ضوابط نباشد ترفیع و ارتقایی نخواهد گرفت. محقق را در درون اتاقی گذاشته و محدود به مواردی شده که فقط بواسطه آنها ، امتیاز می گیرد. نتیجه آن می شود که محقق پشت میز نشین شده و مقاله و کتاب می نویسد که اثر بخشی آن چه بخشی از مشکلات کشور را پاسخ داده مشخص نیست . آسیب این نوع نگاه برای محققان کاربردی که در وزارتخانه‌ها و سازمانهای دولتی به منظور کمک به تصمیم سازی و بهبود وضعیت موجود و آینده مشغول به کار هستند، دو چندان می شود .

?اگر قرار است توسعه پایدار داشته باشیم ضرورت دارد ساختار و فرآیند موجود تحقیق و توسعه اصلاح و تغییر یابد . در جلسه ای که در هفته پژوهش در موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی ، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی محل کارم برگزار شد، به عنوان پژوهشگر نمونه انتخاب شدم، در این مراسم تنها خواسته خودم را ارائه دادم که سیستم بگذارد ما محققان بیشتر و بهتر برای بخش کشاورزی، کشاورزان و روستائیان خدمت کنیم .
#تحقیق_و_توسعه