? سفر به پلدختر

?بخش دوم : انتخاب و رفتار

✍️نقطه آغاز تحلیل‌های اقتصادی،عقلانیت است. مفهوم عقلانیت به این معناست که عاملان اقتصادی از تمام پیامدهای احتمالی آگاهی دارند و قادر به انتخاب‌هایی منطقی و سازگار هستند که مطلوبیت آنها را حداکثر می‌کند. در مقابل، منتقدان عقلانیت اقتصادی استدلال می‌کنند که این عاملان گاهی از خود رفتارهای غیرعقلانی بروز می‌دهند و همواره از تمام پیامدهای احتمالی انتخاب‌های خود آگاه نیستند.بسیاری از اقتصاددانان رفتاری و روانشناسان ادعا می کنند که عاملان اغلب نمی‌دانند که چه چیزی برای آنها مفید است و به شیوه‌هایی نابهنجار، غیراستدلالی و ناسازگار رفتار می‌کنند. «ریچارد تیلر» به خاطر تلاش هایش در حوزه «اقتصاد رفتاری» به عنوان برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال ۲۰۱۷ اعلام شد. او یک پیشتاز در زمینه تلفیق شیرین روانشناسی و اقتصاد درباره فرایند تصمیم‌گیری انسان‌ها است و توانسته به علم اقتصاد رنگ و بویی انسانی‌تر ببخشد.
✍️بر اساس مشاهدات عینی ، به نظرم می رسد برخی از رفتارهای مردم را می توان در قالب اقتصاد رفتاری بیان نمود . برای نمونه به دو مورد اشاره می شود :
✍️در روستای چم مهر که سیل تقریبا روستا را با خود برده بود، سوال کردم از هموطنان عزیزمان که ” آیا به شما هشدار داده شده بود که باران شدید و سیل می آید ؟چرا به هشدارهای هواشناسی توجه نکردید ؟ ” پاسخ داده شده: “چرا به ما گفته شد که باران شدید می آید اما جدی گرفته نشد” . گفتم : “چرا جدی نگرفتید ؟” گفتند:” چون فردی که برای اعلام بارش شدید آمده بود خیلی بیانش حالت هشدار نداشت می گفت کمی باران شدید تر از قبل هست، ما هم جدی نگرفتیم گفتیم حالا کمی بیشتر بارون میاد نمی دانستیم بارون میاد که روستا را ببرد.” پرسیدم :”شما چکار کردید وقتی اعلام کردن بارون شدید می آید ؟” گفتند: “خیلی جدی نگرفتیم و حتی به شوخی هم برگزار شد. همان شب سیل یک مراسم عروسی داشتند البته داخل روستا نبود . مردم به شوخی می گفتند “شام آخر” را بخورید قراره بارون بیاد . تقریبا با شوخی از کنار این موضوع گذشتیم . ”
✍️کمی تامل کردم در فضای مجازی هم بحثی بود که مسوولین و افراد مختلف مرتب روی این موضوع تاکید می کردند که مردم همکاری نمی کنند یا به عبارتی هشدار را جدی نمی گیرند و چرا بهشون اعلام شده بارش شدید داریم خونه خود را ترک نکردن و از این قبیل صحبت ها .در روستای چم مهر رفتارهای عقلایی که ما انتظار داریم صورت نگرفته است هم کسی که پیام آور خطر بوده و هم مردم روستا. انتخابی صورت گرفته که از پیامدهای احتمالی انتخاب خود آگاهی نداشتند به قول خودشان اگر می دانستند قراره سیل بیاد روستا را ببرد، انتخاب دیگری می کردند هم فردی که اعلام خطر می کرد انتخاب و رفتار دیگری داشت و هم روستائیان عزیز. این نکته شاید بتواند برای طراحی مدیریت بحران کاربرد داشته باشد که برای شکل گیری رفتار عقلایی در زمان بحران هم در سطح اجرایی و هم مردم در معرض خطر ، نیازمند برنامه، آموزش و ترویج است.
✍️نمونه دومی که مشاهده ارزشمندی برای من بود، رفتار کارگروهی و مشارکتی ” گروه جهادی ” بود . این گروه که متشکل از گروه های جهادی مختلف است ، سازماندهی قوی داشته به طوری که حضور فعال در پلدختر و روستای چم مهر داشتند. رفتار گروهی آنان شامل مشارکت، تقسیم کار ، احترام به دیگران و نظم بود که به طور یقین برای دستیابی به اهداف طراحی شده برنامه ریزی شده است . نکته جالب اینکه هر کاری از جارو کشی تا شستشو را انجام میدانند بدون اینکه القاب افراد دیده شود . این انسجام و مشارکت گروه های متعدد در قالب “گروه جهادی ” برای من این سوال را ایجاد کرد چرا این رفتارگروهی برای طیف جریانات سیاسی که مدام در فضا و اتمسفر جامعه انرژی مثبت و منفی تزریق می کنند در قالب یک اسم مشخص شده ، نیست؟ گرچه افراد و گروه ها با طیف های مختلف گرایش سیاسی در منطقه حضور می یابند اما تشکل قوی و منسجم و هدفمند در لوای یک نام و برند مشخص ،اتفاق نیفتاده است . آیا این نوع انتخاب و رفتار عقلایی است ؟ به نظر می رسد احزاب سیاسی بر اساس اقتصاد رفتاری هنوز نمی دانند در هنگام بروز حوادث ملی ، چه چیزی مفید است که رفتار آنان را برای خدمت به مردم شکل دهد یا پیامدهای احتمالی انتخاب خود را نمی دانند(نبود تشکل قوی و یکپارچه در سراسر کشور برای کمک به مردم ).
✍️ انتخاب و رفتار مردم در مناطق سیل زده را می توان بر حسب تئوری های اقتصادی یا جامعه شناسی یا روانشناسی دیگری تحلیل نمود اما به نظرم رسید ، تحلیل رفتارها از منظر اقتصاد رفتاری هم کمک می نماید که تصویر واقع‌بینانه‌تری از تصمیم‌ها و رفتارهای انسان‌ها به دست آورد ، به اشتباهات و خطاهای انسان‌ها پی برد و تصمیم‌ها و رفتارهای انسان‌ها را تغییر داد.

#سیل_مهربانی??
#کمک_به_هموطنان_سیل_زده??

 

?بازدید میدانی : ۲۴ فروردین ماه ۱۳۹۸ ، روستای چم مهر ??

 

?بازدید میدانی : ۲۴ فروردین ماه ۱۳۹۸ ، روستای چم مهر ??

 

, ?بازدید میدانی : ۲۴ فروردین ماه ۱۳۹۸ ، روستای چم مهر. گروه جهادی ??

 

?بازدید میدانی : ۲۴ فروردین ماه ۱۳۹۸ ، روستای چم مهر. گروه جهادی ??

 

?بازدید میدانی : ۲۴ فروردین ماه ۱۳۹۸ ، روستای چم مهر ??????

نوشتن نظر

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *