? تغییرات جمعیت روستایی و مهاجرت به شهرها
وضعیت روستاهای کشور از منظر جمعیتی چگونه است ؟
?بخش دوازدهم : تغییرات جمعیت روستایی و مهاجرت به شهرها
?مهاجرت عبارت از جابهجایی انسان از یک سرزمین به سرزمین دیگر است؛ به بیان دیگر مهاجرت ترک سرزمین، خویشاوندان و دوستان و اقامت در محلی دیگر است و مهاجر کسی است که از جایی به جای دیگر برود یا از سرزمینی به سرزمین دیگر هجرت کند. مهاجرت در داخل کشور میتواند از نقاط روستایی به نقاط شهری یا از نقاط شهری به یک نقطه شهری دیگر باشد. مهاجرت به عنوان یک پدیده جمعیتی، گاهی کند و آرام و گاه با عمومیت و شدت زیاد است.
?مهاجرت در مقایسه با سایر موضوعات جمعیتی، موضوعی است که همواره ذهن اندیشمندان و سیاستگذاران را به خود معطوف داشته و تلاش برای شناخت دلایل آن همواره مورد سوال و پرسش محققان بوده است.
در کشور ما پدیده مهاجرت داخلی، خصوصاً مهاجرت به کلانشهرها، به مسالهای اجتماعی بدل شده است. این مساله که این مهاجرت باعث چه تغییر و تحولی در جامعه مبدأ و مقصد شده و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و جمعیتی که میتواند برای خانوادههای مهاجر داشته باشد، چیست.
? در کنار آن همواره این سوال نیز مطرح است که دلایل مهاجرت افراد از روستا به شهر یا از شهری به شهر دیگر چیست؟ در این میان مهاجرت از منطقهای به منطقه دیگر یک پدیده اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و محیط زیستی است که نتیجه مجموعهای پیچیده از عوامل مختلف است.
?مهاجرت به هر منطقهای ممکن است به دو گونه انجام پذیرد. نوع اول اینکه خانواده با همه اعضای خود به طور کلی محل زندگی را ترک کنند و در مکان دیگری سکونت گزینند؛ نوع دیگر این است که خانواده در منطقه ساکن باشد و یک یا چند نفر از افراد خانواده به صورت فصلی یا دائمی به مکان دیگر مهاجرت کنند. اینکه چرا یک فرد محل سکونت خود را ترک کرده و مهاجرت میکند، در مطالعات به دلایل مختلفی مورد اشاره قرار گرفته است: که از جمله می توان به انتقال شغلی ، جستوجوی کار بهتر ، تحصیل ، دستیابی به مسکن مناسبتر ، تبعیت از خانوار ، انجام یا پایان خدمت وظیفه ، ادامه تحصیل ، ازدواج، بروز مخاطرات محیطی (سیل، خشکسالی، زلزله،کمبود آب)، دسترسی به امکانات و تسهیلات بهداشتی و رفاهی، رفع فقر و بیکاری اشاره نمود.
?اینکه یک فرد مهاجرت میکند و تمایل دارد محل زندگی خود را تغییر دهد حق طبیعی اوست، اما اینکه به دلیل مشکلات و تنگناهایی که در محل سکونت وجود دارد، اما در این میان این سوال پیش می آید که آیا نمیتوان حق زندگی بهتر را به فرد در مکانی که ساکن است داد؟ آیا در صورت فراهم سازی حق زندگی بهتر در محل سکونت باز هم خیل مهاجرت از روستا به شهر با همین روند موجود را خواهیم داشت؟ این حق هر شهروند ایرانی است (چه شهری و روستایی) تا از ثروت، درآمد و منافع توسعه کشور سهمی داشته باشد. این نکته همواره باید مدنظر قرار گیرد که جداسازی شهری و روستایی و نگاه تبعیض آمیز به انسانها تنها به دلیل حضور در مکانهای جغرافیایی متفاوت نگاه عدالت آمیزی نیست.
? بر اساس آمار سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵ مرکز آمار ایران ، مهاجران وارد شده طی ۵ سال گذشته که در حدود ۴٫۳ میلوین نفر بوده در حدود ۴٫۲ میلیون نفر مشخص شده که مهاجرت به داخل استان سرشماری شده و یا استانهای دیگر نموده و به مکانهای شهری یا روستایی مهاجرت نمودند در حدود ۴٫۲ میلیون نفر بوده و بقیه مهاجران یا به خارج کشور رفته یا مکان نامشخص بوده است . از این مجموع مهاجران ۴٫۲ میلیون نفر در کل کشور در حدود ۸۰ درصد مهاجرتها به نقاط شهری بوده و تنها ۲۰ درصد به مناطق روستایی (آبادی) بوده است و. به عبارتی جابجایی جمعیت بیشتر رنگ و بوی شهری داشته است .
?بر اساس همین آمار در میان استانهای کشور اطلاعات نشان می دهد که مهاجرت به مکانهای شهری از ۵۸ درصد (زنجان) تا ۹۲ درصد(البرز) در نوسان بوده است .
?آمار حاکی از آن است که مهاجرتها بیشتر به سمت مناطق شهری بوده که این خود می تواند یکی از عوامل تاثیر گذار بر کاهش جمعیت روستایی کشور باشد . حال مهاجرت با مساله خشکسالی و کمبود آب و فشارهای تامین معیشت و زندگی بر مردم روستایی باعث شده که مهاجرتها به شدت به سمت شهرها و مناطق شمالی و غرب کشور شدت یابد .
, ?مهاجران وارد شده طی ۵ سال گذشته به مناطق شهری کشور بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵(واحد :درصد)
منبع :?? https://chawosh.org??
نوشتن نظر