?ویژگیهای جمعیت روستایی ایران(میانه و میانگین سنی جمعیت)
‘?بوضعیت روستاهای کشور از منظر جمعیتی چگونه است ؟ بخش ششم : ویژگیهای جمعیت روستایی ایران(میانه و میانگین سنی جمعیت)
?هر جامعهای از افراد با سنین مختلف شکل گرفته است. هر گونه برنامهریزی برای جوامع، آگاهی از ساختمان سنی آنها اهمیت مییابد. از شاخصهای مهم در بررسی ساختار سنی جمعیت، میانگین و میانهی سنی جمعیت است. بررسی میانگین و میانهی سنی جمعیت، تصویر روشنی از جوانی و یا سالمندی جمعیت را نیز نمایش میدهد.
?مطالعات مختلف نشان دادهاند هنگامی که جوامع، گذار جمعیتی را طی میکنند، تغییراتی در توزیع سنی و جنسی آنها به وجود میآید . بررسی روند تغییرات میانه و میانگین سنی جمعیت ایران نیز نشان میدهد که ایران همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه تحت تأثیر پدیدهی گذار جمعیتی قرار گرفته است و میانه و میانگین سنی ایران در حال افزایش است.
?از آنجایی که افزایش میانه و میانگین سنی جمعیت حکایت از گذار از جمعیتی جوان به جمعیتی مسنتر دارد، بررسی روند تغییرات آنها به ما کمک خواهد کرد تا سرعت تغییرات گذار را شناسایی نموده و در برنامهریزیهای اجتماعی از آن بهره گرفته شود.(فتحی، ۱۳۹۶).
?میانگین سنی، متوسط سن افراد یک جامعه است و از تقسیم مجموعه حاصل ضرب های هریک از سنین منفرد در فراوانی افراد در آن سن، به کل جمعیت حاصل می شود. میانه سنی، سنی است که در آن دقیقا نصف جمعیت پیرتر و نصف دیگر در سنین جوانتر از آن قرار دارند.
?بر اساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ میانگین سنی جمعیت ایران برابر ۳۱٫۱ سال محاسبه شده که در مقایسه با سال ۱۳۹۰، ۱٫۳ سال افزایش را نشان میدهد. در سال ۱۳۹۵ میانهی سنی برابر ۳۰ سال بوده است که در مقایسه با سال ۱۳۹۰، ۳ سال افزایش مشاهده میشود.
?نکتهی قابل توجه این که میانگین سنی زنان اندکی از میانگین سنی مردان بالاتر است. این موضوع به دلیل بالاتر بودن امید به زندگی زنان در مقایسه با مردان است. انتظار میرود در سالهای آتی با افزایش شکاف امید به زندگی بین زنان و مردان و زنانهشدن سالمندی جمعیت، میانگین سنی زنان از میانگین سنی مردان همچنان سرعت بیشتری به خود بگیرد. میانهی سنی جمعیت نیز از رقم ۲۷ سال در سال ۱۳۹۰ به رقم ۳۰ سال در سال ۱۳۹۵ افزایش یافته است.
?در مناطق روستایی کشور اطلاعات سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ نشان می دهد که میانگین سنی برای مردان ۲۹٫۷ سال و برای زنان ۳۰٫۵ سال است که نشان دهنده بیشتر بودن میانگین سنی زنان نسبت به مردان است و سالمندی جمعیت زنان نسبت به مردان روستایی را نشان می دهد. با مقایسه آمار سال ۹۵ با سال ۹۰ ملاحظه می شود که در سال ۹۵ میانگین سنی مردان روستایی ۲۸٫۶ سال و برای زنان روستایی ۲۹٫۲ سال بوده که افزایش آن در سال ۹۵ اتفاق افتاده است. با انتظار افزایش امید به زندگی زنان ،مناطق روستایی با سالمندی در جمعیت زنان روستایی مواجه می شود.
? در صورتی که برای جمعیت سالمند زنان روستایی تدابیر بازنشستگی ،تامین اجتماعی و گذران زندگی (معیشت ودرآمد و تامین هزینه های درمان و بهداشت و نگهداری و مراقبت از سالمندان ) مهیا نشود ممکن است به مساله اجتماعی در روستاها تبدیل شود . از سوی دیگر اطلاعات میانه سنی نیز نشان می دهد که در سال ۹۵ برای مردان و زنان روستایی ۲۸ سال است که نسبت به سال ۱۳۹۰ که برای مردان ۲۵ و زنان ۲۶ بوده افزایش داشته لست.
در مطالعات جمعیت شناسی، جمعیتی را که میانه سنی آن زیر ٢٠ سال باشد جوان، جمعیتی را که میانه سنی آن بین ٢٠ تا ٣٠ سال باشد میانسال و جمعیتی را که میانه سنی آن ٣٠ سال یا بیشتر باشد پیر به حساب میآورند. با این تعبیر مناطق روستایی جمعیت میانسال دارند. علاوه بر این میانگین سنی زنان نسبت به مردان در حال پیشی گرفتن است که حکایت از گذار سنی جمعیت روستایی، افزایش جمعیت سالمند زنان در سالهای آتی را دارد.
✅منبع :فتحی ، الهام ، سرخیل ، بهناز ، جاوید ، نورمحمد (۱۳۹۶)، نگاهی به میانگین و میانه سنی جمعیت ایران ، آمار ، شماره ۲۵
?میانگین سنی کل کشور به تفکیک مناطق شهری و روستایی و برحسب جنس: ۱۳۹۵
?میانه سنی کل کشور به تفکیک مناطق شهری و روستایی و برحسب جنس: ۱۳۹۵
نوشتن نظر