?سرمایه اجتماعی در ایران

❄میزان سرمایه اجتماعی در ایران در مجموع از لحاظ اغلب مولفه های چندگانه و شاخص های عدیده ی مرتبط با آنها پایین است؛ میزان آن در زمینه روابط انجمنی به ویژه قبول مسوولیت اجرایی در نهادهای مدنی یا کمک فکری به آنها بسیار پایین است. این امر نشان می دهد که در ایران امروزی کمتر کسی به دنبال خیر جمعی است. در بعد هنجارها و اعتماد اجتماعی، به ویژه اعتماد به نهادها و گروه های اجتماعی خوب است، ولی اعتماد مردم به مسوولان و اطمینان آنان از رعایت حقوق و تکالیف شهروندی پایین است. در بعد پیوندها و اعتماد بین فردی هم سرمایه اجتماعی از لحاظ رفت و امد و همکاری با دیگران و اعتماد به آنان بالا ولی در زمینه احساس دوستی و تعلق به دیگران و شرکت در فعالیت های جمعی آنان پایین است.

?در بعد همبستگی و انسجام اجتماعی هم سرمایه اجتماعی در ایران از لحاظ میزان پذیرش اجتماعی و مدارای قومی و مذهبی خوب، ولی در زمینه انسجام بین قومی پایین است. در بعد حمایت اجتماعی سرمایه اجتماعی بالا و افراد در موقع گرفتاری کس یا کسانی دارند که به کمک آنان بشتابند و از آنان حمایت کنند.

❄بنابراین می توان گفت که وضعیت سرمایه اجتماعی به جز در موارد استثنایی که آن هم مربوط به جنبه سنتی و سرمایه اجتماعی قدمی می شود، در اغلب موارد به ویژه در بعد روابط انجمنی که از مولفه های اصلی سرمایه اجتماعی جدید به شمار می رود چندان مطلوب به نظر نمی رسد.

?میانگین سرمایه اجتماعی در مراکز توسعه نیافته استان های کشور نظیر سیستان و بلوچستان و ایلام بالا و برعکس، در مراکز توسعه یافته این استان ها نظیر تهران واصفهان پایین است. این امر احتمالا بیانگر این واقعیت باشد که با گسترش شهرها و توسعه نابرابر و نامتوازن سرمایه اجتماعی به ویژه نوع قدیم آن دچار فرسایش میگردد ولی همزمان با آن، سرمایه اجتماعی جددی جایگزین نمی شود.

❄می توان گفت در ایران، سرمایه اجتماعی قدیم یا درون گروهی (بین آشنایان) بیشتر از سرمایه اجتماعی جدید یا بین گروهی (بین غریبه ها) است. هر چه از سطح خانواده به سطوح بالاتر یعنی خویشاوندان، دوستان، همکاران، همسایگان، هم محله ها، همشهریان و هموطنان حرکت کنیم از میزان سرمایه اجتماعی کاسته میشود.

?این کاهش در زمینه های مشارکت جمعی و اعتماد اجتماعی بیشتر است، بنابراین دور از انتظار نخواهد بود که سرمایه اجتماعی در مراکز استان های کمتر توسعه یافته مثل زاهدان، بیشتر از مراکز استان های توسعه یافته تر نظیر تهران باشد.

❄ غالب بودن سرمایه اجتماعی قدیم در ایران، ضمن اینکه برای آشنایان و اعضای درون گروه های غیر رسمی، فامیلی و غیره می تواند مفید باشد و نقش مثبتی در تسهیل کنش های افراد و پیشگیری از آسیبها ایفا نماید، ممکن است به مقتضای تعهداتی که افراد نسبت به آن گروه ها پیدا می کنند در سطوح بالاتر نقش منفی ایفا کند و از مشارکت جمعی عام و بسط اعتماد اجتماعی در بین ایرانیان جلوگیری نماید.
?سوال : چرا میران سرمایه اجتماعی کشور مان کاهش یافته است ؟ دلایل ان چیست ؟ چگونه می توان آن را تقویت نمود ؟

?منبع: عبداللهی و موسوی، ۱۳۸۶، نتایج طرح ملی سنجش سرمایه اجتماعی در ایران

اعتماداجتماعی همان “دست نامرئی ” اقتصاد است که منجر به انباشت سرمایه اجتماعی برای توسعه می شود

سرمایه اجتماعی یکی از انواع سرمایه مورد نیاز برای توسعه پایدار است.