بررسی و ارزیابی مشاغل روستایی (زراعی و غیر زراعی) در استان خراسان

  مباحث اشتغال و بیکاری به انسان بر می گردد و پیچیدگیهای انسان و نیازهای مختلف او اقتضا می کند که از ابعاد مختلف به این مهم توجه شود و با بررسی فعالیتهای اقتصادی و شناخت پتانسیلهای آن از یک طرف و رفع موانع و نواقص موجود در بازار کار، امکان توسعه فرصتهای شغلی برای افراد جویای کار مهیا شود. در همین راستا این تحقیق به بررسی عوامل موثر بر مشاغل غیر زراعی در روستاهای استان خراسان پرداخته تا بدین وسیله بتوان با شناخت از وضعیت موجود، برنامه های مناسبی برای توسعه اشتغال زایی در روستاهای استان تهیه و اجرا نمود . اطلاعات مورد استفاده از طریق پرسشنامه که شامل ۱۴۰۹ پرسشنامه مشاغل و ۲۵۰ پرسشنامه روستا است، حاصل شده است. به منظور بررسی عوامل موثر بر احتمال انتخاب مشاغل غیر زراعی روستایی از مدل لاجیت شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که از نظر طبقه بندی مشاغل زراعی و غیر زراعی، ۴۷٫۵ درصد مشاغل زراعی و ۵۲٫۵ درصد مشاغل غیر زراعی بوده که نشان دهنده آن است که روستا تنها شامل مشاغل زراعی نبوده بلکه می تواند طیف وسیعی از مشاغل غیر زراعی را در خود جای دهد. از سوی دیگر ضرایب مدل لاجیت نشان می دهد که اثر سرمایه گذاری، درآمد و سن بر احتمال انتخاب مشاغل غیر زراعی منفی و اثر جنسیت و سواد مثبت می باشد. اثرجنسیت و سواد بر احتمال انتخاب مشاغل غیر زراعی بیش از متغیرهای دیگر است. از این رو توجه به برنامه های آموزشی (همگانی و تخصصی) به منظور توسعه مشاغل غیر زراعی در روستاهای استان خراسان ضروری است. از جمله توصیه های سیاستی در راستای توسعه فرصتهای شغلی غیر زراعی در روستا تغییر نگرش و فرهنگ نگاه به روستاها (فقط کشاورزی)، تغییر و تحول ساختار فعلی مشاغل غیر زراعی در روستا از سنتی به سمت مدرن شدن، نگاه تفکر سیستمی به بحث اشتغال و افزایش سرمایه گذاری و هدفمند نمودن حمایتهای دولتی می باشد.

مرکز تحقیقات و بررسی مسایل روستایی، وزارت جهاد کشاورزی

مسئول: فاطمه پاسبان

سال ۱۳۸۲

استان خراسان – اشتغال روستایی – اشتغال غیر زراعی