شادی و توسعه

استرلین در سال ۱۹۷۴ برای اولین‌بار این موضوع را مطرح کرد. او وابستگی بین رشد اقتصادی و شادی افراد را به مدت ۲۰ سال مورد بررسی قرار داد. مطالعه او نشان داد که با وجود رشد اقتصادی در ایالات‌متحده آمریکا، سطح شادی جامعه افزایش معناداری پیدا نکرده است. فرض‌های اصلی مطالعات شادی این است که مردم به‌طور قطع در فعالیت‌هایی شرکت می‌کنند که آنها را شاد می‌کند و دائما به دنبال شادی هستند. آنها در حالت معمول فعالیت‌هایی را انتخاب نمی‌کنند که آنها را ناراحت کند. مطالعات نشان می‌دهد که بحث شادی نه یک بحث عینی، بلکه یک شاخص ذهنی است.

سازمان ملل متحد از سال ۲۰۰۰ میلادی به بعد در مولفه های تعیین سطح توسعه یافتگی کشورها، متغیرهای نشاط، خشنودی و رضایتمندی افراد جامعه را جای داد. در این صورت اگر مردم احساس شادی و رضایت از زندگی نداشته باشند، آن جامعه به سمت توسعه یافتگی حرکت نخواهد کرد. مشارکت و نشاط دو مولفه ای هستند که با یکدیگر پیوندی مستقیم داشته و در نهایت منجر به موفقیت برنامه های توسعه، رفاه و بهزیستی می شوند.

گزارش شادمانی جهانی با مقوله رضایت از زندگی برخورد می‌کند. گزارش شادمانی جهانی که از سوی سازمان ملل تهیه و منتشر می‌شود، اولین بار در تاریخ اول آوریل سال ۲۰۱۲، منتشر شد . تاکید این گزارش، بیشتر بر ارزشیابی افراد از زندگیشان در داخل کشور و مقایسه بین کشورها بوده است. هر سال در هر کشورحدوداً از هزار تا سه هزار نفر این سوال پرسیده می‌شود: «فرض کنید نردبانی در اختیار دارید که پله‌های آن با شماره‌های صفر تا ۱۰ مشخص شده است؛ صفر پایین‌ترین و ۱۰ بالاترین پله را نشان می‌دهد. اگر صفر، بدترین وضعیت متصور و ۱۰ بهترین وضعیت ممکن در زندگی شما باشد، احساس می‌کنید در حال حاضر روی کدام پله، با چه شماره‌ای ایستاده‌اید؟» این سوال کلیدی است که رده‌بندی گزارش شادمانی جهانی بر اساس آن انجام می‌شود.

«گزارش جهانی شادی» که هر سال از سوی پژوهشگران سازمان ملل به انتشار می‌رسد، ۶ متغیر را مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر سطح نشاط عمومی در کشورهای مختلف می‌داند: «سرانه تولید ناخالص داخلی»، «حمایت اجتماعی»، «امید به زندگی سالم در بدو تولد»، «آزادی‌انتخاب زندگی»، «فعالیت‌های خیرخواهانه» و «ادراک فساد». بر اساس نتایج این بررسی حمایت‌های اجتماعی، آزادی انتخاب زندگی، درک فساد، فعالیت‌های خیرخواهانه، تولید ناخالص داخلی و امید به زندگی در بدو تولد، به ترتیب دارای بیشترین تاثیر بر سطح نشاط عمومی در کشورهای مختلف بودند.

بر اساس اطلاعات استخراج شده از نظرسنجی‌های بین‌المللی «حمایت‌های اجتماعی» بیشترین تاثیر را در ایجاد حس شادمانی عمومی پایدار دارد. از سوی دیگر بر مبنای این بررسی، «امید به زندگی سالم در بدو تولد» دارای کمترین میزان اثر بر سطح شادمانی عمومی است. یکی از مهم‌ترین نکات قابل توجه در این بررسی تاثیر بیشتر متغیر درک فساد در مقایسه با سرانه تولید ناخالص داخلی بود.بر اساس نتایج این بررسی حمایت‌های اجتماعی، آزادی انتخاب زندگی، درک فساد، فعالیت‌های خیرخواهانه، تولید ناخالص داخلی و امید به زندگی سالم در بدو تولد، به ترتیب دارای بیشترین تاثیر بر سطح نشاط عمومی در کشورهای مختلف بودند. بنابراین می‌توان گفت برداشت عمومی از واقعیات و پدیده‌های اجتماعی مانند فساد، نسبت به وضعیت اقتصادی و بهبود در متغیرهای اقتصادی تاثیر بیشتری روی سطح نشاط عمومی دارد.

بر اساس جدیدترین گزارش جهانی شادی، مربوط به سال ۲۰۱۶، ایران با سطح نشاط عمومی معادل با عدد ۴٫۸ در رده ۱۰۵ در میان ۱۵۷ کشور مورد بررسی قرار دارد. در این رده‌بندی کشورهای سوئیس، ایسلند و دانمارک در سه رده ابتدایی و کشورهای سوریه، برونئی و توگو در سه رده انتهایی قرار گرفته‌اند. این در حالی است که میانگین سطح شاخص نشاط در میان کشورهای مورد بررسی معادل با ۵/ ۵ گزارش شده که معادل با سطح نشاط عمومی در کشورهایی نظیر تاجیکستان و کوزوو است.

در میان کشورهای منطقه نیز بهترین رتبه به کشورهای امارات متحده عربی و عمان اختصاص‌داده شده ‌است. وضعیت نامناسب ایران در شاخص‌های «ادراک فساد»، «حمایت اجتماعی» و «آزادی انتخاب زندگی» در مقایسه با سایر کشورهای جهان باعث شده است که ایران در نیمه پایینی جدول نشاط عمومی قرار گرفته باشد.بر مبنای گزارش شادی جهانی، ایران طی ۴ سال گذشته در جدول رده‌بندی کشورهای بانشاط ۱۰ پله صعود کرده و از رتبه ۱۱۵ به رتبه ۱۰۵ رسیده است. همچنین بر مبنای داده‌های گزارش جهانی سلامت، طی دهه گذشته وضعیت توزیع نشاط در میان اقشار و سطوح درآمدی مختلف در ایران غیریکنواخت‌تر شده است.( تجارت فردا ۲۳ مرداد ۹۵)

❓ سوال : چرا نشاط و شادمانی در کشور ما کمرنگ است ؟ چرا برای مردم کشور ما بیشتر سوگواری و غم و غصه اولویت دارد ؟ آسیب شناسی فرهنگ سوگواری ، غصه و خشونت در کشور ما چیست ؟ چه سیاستهای و رویکردهای شخصی،خانوادگی و اجتماعی برای تقویت شاخص شادمانی است ؟