اعتبارات خرد(Microfinance )
اعتبارات خرد به عنوان یک محرک اقتصادی برای کشورهای در حال توسعه و کشورهایی که با مشکل تورم و بیکاری فزاینده روبرو هستند و توزیع ثروت و درآمد چندان عادلانه نیست ، بعنوان کلید حل معما در نظر گرفته شده است .هرچند ارائه اعتبارات به کشاورزان کوچک از اواسط سده نوزدهم میلادی با ایجاد شرکت های تعاونی اعتبار از سوی فردریک رافایزن در آلمان آغاز شده و اوایل سده بیستم در برخی از کشورهای در حال توسعه مانند هندوستان گسترش زیادییافته است ، ولی این جنبش یا (( انقلاب اعتبارات خرد )) به طور جدی ، با ایجاد ( گرامین بانک ) یا بانک دهکده در سال ۱۹۸۳ در بنگلادش آغاز شده و به بسیاری از کشورهای در حال توسعه و حتی کشورهای توسعه یافته گسترش پیدا کرده است (مافی ، ف و طباطبایییزدی ، رؤیا ، ۱۳۸۶).
در خصوص اعتبارات خرد تعریف واحدی وجود ندارد و هر کشورییا موسسه ای متناسب با شرایط و اهداف خود آن را تعریف نموده است . درباره تأمین مالی خرد تعاریف گوناگونی از طرف اندیشهوران و سازمانهای بینالمللی ارائه شده که همگی نشان میدهد پرداخت این نوع از اعتبارات با اهداف خاصی از طرف دولتها، سازمانها، مؤسسههای تأمین مالی انجام میشود.
بانک جهانی (۲۰۰۰) هدف از اعطای اعتبارات به روستاییان را کاهش فقر، ایجا د اشتغال، درآمد، پایداری زیست محیطی و فراهمکردن زمینه رفاه و بهزیستی روستاییان میداند ((ESCAP), 1996-PP.2-3). صندوق بینالمللی توسعه کشاورزی نیز انگیزه اعطای اعتبارات به روستاییان را به شرح ذیل بیان میکند(صندوق بینالمللی توسعه کشاورزی نیز انگیزه اعطای اعتبارات به روستاییان را به شرح ذیل بیان میکند((IFAD), 2003):
تحرک اجتماعی، بالابردن آگاهیها، آموزش و قدرتدهی به فقیران؛
افزایش اعتماد به نفس فقیران، ظرفیتسازیهای محلی و …؛
فراهمسازی زمینه کار گروهی برای ایجاد دارایی و زیرساخت تولید محلی.
کمیسیون اجتماعی و اقتصادی سازمان ملل (اسکاپ) هدف از اعطای اعتبارات خرد به روستاییان را فقرزدایی، ایجاد اشتغال، درآمدزایی، توسعه اجتماعی و ترویج و آموزش کشاورزی، افزایش خودکفایی و حفظ عزت نفس روستاییان میداند (ESCAP,1996, P.13). بانک توسعه آسیا (Asia Development Bank, 2000) نیز تأمین مالی خرد را فراهمسازی دامنه گستردهای از خدمات مالی مانند سپردهها، وامها، خدماتپرداختی، انتقال پول و بیمه برای فقیران و خانوارهای کم درآمد و بنگاههای کوچک آنها تعریف کرده است .
مطالعات جدید در جهان نشان می دهد که دسترسی به خدمات اعتبار خرد باعث افزایش سطح درآمد، افزایش هزینه های خدمات بهداشتی و آموزش و پرورش ، افزایش سرمایه و تولید ثروت و توسعه شبکه های اجتماعی ، کسب مهارت ، دسترسی به بازار و افزایش قدرت چانه زنی و همکاری بیشتر با دولت در برنامه های توسعه پایدار شده است (Maurice Sakwa,2014).
در ایران نیز اعتبارات خرد به عنوان راهکاری برای کاهش فقر و توانمندسازی جامعه محلی استفاده شده است اما آنچه در این میان حائز اهمیت است کمرنگ بودن نگاه سیستمی و توجه ناکافی به رویکرد زنجیره عرضه و ارزش فعالیت مورد نظر برای پایداری فعالیت و شغل است. برای موفقیت اعتبارات خرد و دستیابی به اهداف متعالی آن نیازمند توجه به همه بازیگران زنجیره عرضه و ارزش است و تنها با دادن وام و اعتبار، پایداری در درآمد و شغل حاصل نمی شود .
❓?سوال : چگونه می توان رویکرد زنجیره عرضه و ارزش را در برنامه های اعتبارات خرد الگوسازی و پیاده سازی نمود ؟ الزامات چیست ؟ الگوهای مشارکتی برای زنجیره شدن چیست ؟
نوشتن نظر