تحلیل قدرت خرید غذای ایرانیان/قوت غالب در ایران چقدر گران شده‌اند؟

سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل (فائو) در گزارش جدید خود با اشاره به ادامه کاهش هزینه‌های مربوط به مواد غذایی در ماه آوریل، پیش‌بینی کرد که این هزینه‌ها در سال ۲۰۱۵ به پایین‌ترین حد خود در پنج سال گذشته خواهد رسید. به عبارتی با کاهش قیمت غذا در جهان امکان تهیه غذای ارزان فراهم شده است و البته انتقال کاهش قیمت جهانی غذا به داخل هر کشور می‌تواند امکان فراهم‌سازی غذای ارزان را برای مردم آن کشور فراهم کند.

او با بیان اینکه باید بررسی‌های لازم انجام گیرد تا مشخص شود، این انتقال در ایران نیز اتفاق افتاده است، گفت: اگر نگاهی به داده‌های مرکز آمار ایران بیندازیم مشاهده می‌کنیم که روند هزینه‌های خوراکی یک خانوار شهری در سال ۱۳۹۰ نسبت به سال ۸۹ در حدود ۲۵٫۲ درصد ، در سال ۱۳۹۱ نسبت به سال ۹۰ در حدود ۳۶ درصد و سال ۱۳۹۲ نسبت به سال ۹۱ در حدود ۲۳٫۳ درصد افزایش یافته است .

در همین دوره، نرخ تورم در مناطق شهری برای سال ۱۳۹۰ ۲۶٫۴ درصد ، برای سال ۱۳۹۱ در حدود ۲۸٫۶ درصد و برای سال ۱۳۹۲ در حدود ۳۲٫۱ درصد بوده است . با مقایسه ارقام رشد هزینه‌های خوراکی و دخانی یک خانورا شهری و نرخ تورم مشاهده می‌شود که در سال ۱۳۹۰ و ۱۳۹۲ به ترتیب ۱٫۲ و ۸٫۸ درصد نرخ تورم از نرخ رشد هزینه‌های خوراکی و دخانی خانوار شهری بیشتر است. این به آن معناست که نه تنها سبد خوراکی خانوار شهری افزایش نیافته بلکه به دلیل تورم کاهش هم داشته است .

از سوی دیگر نرخ تورم اعلام شده مرکز آمار هم نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۲ نرخ تورم برای خوراکی‌ها ۴۳٫۷ درصد، برای نان وغلات ۳۲٫۴ درصد و برای گوشت قرمز و سفید و فرآوردهای آن در حدود ۳۳ درصد بوده که این نشان‌دهنده این است که این مواد غذایی نسبت به سال قبل افزایش قیمت داشته‌اند . یعنی قیمت خوراکی‌ها کاهش نیافته بلکه روند افزایشی داشته است .

آمار بانک مرکزی نیز حاکی از آن است که میزان مصرف سرانه یک خانوار شهری در سال ۱۳۹۲ نسبت به سال ۱۳۹۱ از برنج ۲٫۹ درصد ، از گوشت دام ۲٫۴ درصد و از گوشت پرندگان ۴٫۵ درصد کاهش داشته و در مقابل مصرف نان در حدود ۰٫۹ درصد افزایش داشته است . این در حالی است که تورم غلات و نان در حدود ۳۹ درصد در سال ۱۳۹۲ گزارش شده است .

آخرین اطلاعات منتشر شده بانک مرکز منتهی به ۱۸اردیبهشت ماه امسال نشان می‌دهد که نسبت به هفته مشابه سال قبل ما شاهد افزایش قیمت ۸٫۱ درصدی برای برنج ، ۷٫۱ درصدی برای حبوبات، ۱۴ درصدی برای لبنیات و ۶٫۸ درصدی برای گوشت قرمز را تجربه کرده‌ایم. ارقام منتشر شده رسمی حاکی از آن است که کاهشی در قیمت غذای خانوار صورت نگرفته و کاهش قیمت غذای بازارهای جهانی به داخل منتقل نشده است .

وضعیت موجود نشان می‌دهد که در خصوص قیمت مواد غذایی، نبودن تقارن در بازار ایران مشاهده می‌شود. از میان عوامل متعدد برای وجود نداشتن تقارن می‌توان به ساختار و قدرت بازار غذا در ایران اشاره کرد . ساختار موجود اجازه کاهش قیمت غذا در داخل را علی‌رغم کاهش قیمت غذا در بازارهای جهانی را نمی‌دهد. البته این مساله نیاز به تحقیقات علمی دارد ولی به طور کلی برای آن می‌توان عواملی مانند تعرفه‌ها، قدرت انحصاری، رانت‌های اقتصادی و سیاست‌های دولت در این خصوص را موثر دانست.

http://www.eghtesadnews.com/fa/tiny/news-117516

نوشتن نظر

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *