چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده کود نیتروژن
در هجده شماره قبلی اقتصاد سبز که بر محور بخش کشاورزی استوار بود، تبیین شد؛ هدف از انتشار مطالب آگاه‌سازی جامعه و خصوصا مسوولان کشور نسبت به تهدیدهای پیش روی جامعه درخصوص منابع انتشار‌دهنده گازهای گلخانه‌ای است. هشدار یکی از مکانیزم‌های آگاه‌سازی برای خطرات پیش روی جامعه و برنامه‌ریزی برای پیشگیری از آن است. امنیت خاطر و آرامش و سلامت جامعه در توجه به علایم تهدید‌کننده جامعه قرار دارد. هفته گذشته استان خوزستان و هموطنان عزیز ما با بحران زیستی مواجه شدند. بحرانی که زندگی و سلامتی آنان را به مخاطره انداخت. هشدارهای قبلی کارشناسان شرایط موجود را پیش‌بینی می‌کرد. بارها و بارها شاهد گفتمان‌های گوناگونی بودیم که از زوایای مختلف به فاجعه زیست‌محیطی و از همه مهم‌تر فاجعه انسانی درخصوص ریزگردها پرداخته بودند. اما مساله اینجاست که چرا هشدارها در کشور ما به پیشگیری منجر نشده و از تهدید جلوگیری نمی‌کند؟ به نظر نگارنده مساله اصلی ضعف در مدیریت است. مدیریت یعنی به‌کارگیری موثر و کارآمد منابع مادی و انسانی در برنامه‌ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل که برای دستیابی به اهداف مشخص و مطلوب صورت می‌گیرد. اگر هرکدام از اجزای این فرآیند نباشند یا درست عمل نکنند دستیابی به هدف مطلوب غیرممکن است. در مطالب گذشته بررسی تجربیات جهانی نشان داد نقطه آغازین تغییر و تحول به‌منظور کاهش گازهای گلخانه‌ای در بخش کشاورزی، مقوله مدیریت است. یعنی فرآیند مدیریت باید متحول شود نه اینکه مدیران تغییر کنند. از این رو پیاده‌سازی اقتصاد سبز در بخش کشاورزی و جلوگیری از تهدیدهای انتشار گازهای گلخانه‌ای نیازمند مدیریت صحیح و بهینه است که هشدارها و تهدیدها را شناسایی کرده و برای پیشگیری و کنترل، راهکارهای علمی مناسبی طراحی، سازماندهی و اجرا کند و در نهایت برای رسیدن به هدف نهایی مسیر موجود را ارزیابی کند و اصلاحات لازم را شکل دهد. فرآیند مدیریت پویا و مستمر است و در طول زمان در حال تغییر و تحول بوده تا هدف غایی به ظهور برسد. در شماره قبل بیان شد که استفاده از کودهای شیمیایی باعث انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود. تجربیات جهانی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از مصرف کود شیمیایی، گوناگون است. یکی از راهکارهای تجربه‌شده استفاده از کودهای زیستی است. کود زیستی به مواد حاصلخیزکننده‌ای گفته می‌شود که دارای تعداد کافی از یک یا چندگونه میکروارگانیسم‌های سودمند خاکزی هستند. کودهای زیستی، میکروارگانیسم‌هایی هستند که قادرند عناصر غذایی خاک را در یک فرآیند زیستی تبدیل به مواد مغذی همچون ویتامین‌ها و دیگر مواد معدنی کرده و به ریشه خاک برسانند. مصرف کودهای زیستی کم هزینه‌تر است و در اکوسیستم آلودگی به وجود نمی‌آورند. راهکار دیگر بوم‌شناسی کشاورزی (agroecological) است. بوم‌شناسی کشاورزی شاخه‌ای از کشاورزی پایدار به‌شمار می‌رود که در آن کاربرد مواد شیمیایی ممنوع است و تمام مراحل تولید، فرآوری و بازاریابی محصولات این سیستم کشاورزی دارای استاندارد‌های خاصی هستند که توسط یک موسسه گواهی‌کننده، نظارت می‌شوند و محصول تولیدی از سیستم کشاورزی ارگانیک دارای برچسب ارگانیک یا زیستی است. در کشاورزی ارگانیک تاکید بیشتری به استفاده از نهاده‌های درون‌مزرعه‌ای و طبیعی همانند کود سبز، کود دامی، بقایای گیاهی، تناوب زراعی و کشت مخلوط می‌شود و محصول سالم با کیفیت مطلوب و طبیعی را دراختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌دهد. این روش علاوه‌بر تهیه غذای سالم برای مردم به افزایش مواد آلی خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک و تطبیق با تغییرات آب‌وهوایی منجر می‌شود. در حقیقت این نوع راهکار، مدیریت دیگری در تولید بخش کشاورزی است. راهکار دیگری که در چین برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از مصرف کودشیمیایی به کار گرفته شده استفاده از فناوری‌های جدید و مدیریت کود در مزرعه است. چین بزرگ‌ترین تولید‌کننده و مصرف‌کننده کود نیتروژن است. به همین دلیل مشارکت گسترده‌ای در سطح جهان برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از مصرف کود شیمیایی در بخش کشاورزی دارد.
نوشتن نظر