نقش سرمایه‌گذاری خارجی در توسعه بخش کشاورزی

سرمایه نقش مهمی در رشد و توسعه اقتصادی ایفا می‌کند؛ زیرا این توانایی را دارد که در ترکیب بهینه با نیروی کار و فناوری بخش تولید را به حرکت درآورد و با رونق تجارت زمینه‌های بهبود سطح زندگی و رشد اقتصادی را فراهم آورد. فقدان سرمایه یکی از علل اصلی توسعه‌نیافتگی است. به دلیل اهمیت سرمایه‌گذاری، امروزه بسیاری از کشورهای جهان به واسطه کافی‌نبودن منابع داخلی برای سرمایه‌گذاری، تمایل شدیدی به جذب سرمایه‌های خارجی پیدا کرده‌اند. سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (با نماد اختصاری FDI) عبارت است از سرمایه‌گذاری یک شرکت یا شخص حقیقی در کشوری دیگر به منظور کسب‌وکارهای تجار و تولیدی. سرمایه‌گذاری خارجی معمولا به دو طریق، سرمایه‌گذاری سهامی (غیرمستقیم) و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی صورت می‌گیرد. خرید اوراق قرضه و سهام شرکت‌ها در معاملات بورس و قبوض سپرده در بانک‌های خارجی از انواع سرمایه‌گذاری سهامی هستند که در این حالت سرمایه‌گذار خارجی در اداره واحد کسب‌وکار نقش مستقیم نداشته و مسئولیت مالی نیز متوجه وی نیست. اما سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، نوعی سرمایه‌گذاری است که به منظور کسب سود پایدار در شرکتی مستقر در کشوری غیر از کشور سرمایه‌گذار صورت می‌گیرد و نتیجه آن مدیریت شرکت است. بازگشت سرمایه و منافع حاصله در این‌گونه سرمایه‌گذاری‌ها نیز از محل عملکرد اقتصادی طرح مورد سرمایه‌گذاری انجام می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی اثرات چشمگیری روی متغیرهای کلان اقتصادی، از جمله کاهش نرخ بهره، کاهش نرخ ارز، افزایش رشد اقتصادی، افزایش درآمد مالیاتی دولت، کاهش بدهی دولت، بهبود توزیع درآمد، انتقال تکنولوژی، افزایش اشتغال، توسعه صادرات، کاهش واردات و تأثیر مثبت در تراز پرداخت‌ها دارد. سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی، یکی از مؤثرترین راهکارها برای کاهش گرسنگی و فقر، به‌ویژه در مناطق روستایی است.

تجربه بسیاری از کشورها نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری مداوم و پایدار در بخش کشاورزی در راستای دستیابی به هدف توسعه‌ هزاره اول، باعث کاهش افراد گرسنه در جهان شده است؛ ازاین‌رو فائو با همکاری دولت‌ها، بخش خصوصی، سازمان‌های ملی و بین‌المللی و مؤسسات مالی برای افزایش حجم و اثربخشی سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی و توسعه روستایی ‌می‌کوشد. متأسفانه شرط لازم برای رشد کشاورزی، یعنی سرمایه‌گذاری در بسیاری از کشورها در دهه‌های اخیر راکد بوده یا کاهش یافته است، به‌ویژه در کشورهای جنوب صحرای آفریقا و جنوب آسیا که گرسنگی نیز شایع است. فائو تخمین می‌زند برای تأمین مواد غذایی، تقاضای روبه‌رشد و جمعیت ٩‌‌میلیاردنفری سال ٢٠۵٠ به بیش از ٨٠ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری هر‌ساله در بخش کشاورزی نیاز است. امروزه سرمایه‌گذاران به دلیل قیمت‌های جهانی روبه‌رشد مواد غذایی، مشتاق سرمایه‌گذاری در  بخش کشاورزی بوده و به دنبال فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کشورهای درحال‌توسعه به‌ویژه در کشورهایی که منابع طبیعی فراوانی دارند، هستند؛ ازاین‌رو جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) در کشورهای درحال‌توسعه بین سال‌های ٢٠٠۶ تا ٢٠٠٨ دو برابر شده است. عمده سرمایه‌گذاری خارجی به سمت فعالیت‌های فراوری و توزیع و کمتر از ١٠ درصد به تولید محصولات اولیه کشاورزی اختصاص یافته است. از لحاظ مقصد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، آفریقا مهم‌ترین منطقه برای سرمایه‌گذاری خارجی بوده است. از ٧۵۴ پروژه سرمایه‌گذاری خارجی در زمین کشاورزی، حدود ۵۶,٢‌ میلیون هکتار در آفریقا، ١٧.٧‌ میلیون هکتار در آسیا و هفت میلیون هکتار در آمریکای لاتین است (Anseeuw و همکاران ٢٠١٢). نمونه‌های فراوانی از موفقیت سرمایه‌گذاری خارجی در توسعه کشاورزی در جهان وجود دارد؛ برای نمونه می‌توان به سرمایه‌گذاری خارجی صندوق بین‌المللی کسب‌وکار مرغ گوشتی (APIF) انگلستان اشاره کرد. این صندوق در زمینه فراوری مواد غذایی در کشورهای فدراسیون روسیه، قزاقستان، گرجستان، مولداوی و اوکراین سرمایه‌گذاری کرده است. این صندوق یک شرکت تولید طیور گوشتی در فدراسیون روسیه تأسیس و با ارتقای کارخانه فراوری شروع به فعالیت کرد تا اینکه به مرحله بهره‌برداری رسید. این شرکت در ابتدا از سوی کارشناسان خارجی اداره و مدیریت می‌شد اما در نهایت صددرصد روسیه آن را هدایت و مدیریت کرد. در سال ٢٠٠٧، این شرکت با درآمد ١۵٠‌ میلیون دلار و سه هزار کارمند به یک شرکت روسی بزرگ‌تر فروخته شد. سرمایه اولیه سرمایه‌گذاری‌شده  از طرف APIF حدود ٢٢.۵‌ میلیون دلار بوده که نتیجه و پیامد آن بازگشت ١٣٠‌ میلیون دلار برای صندوق بوده است. به عبارت دیگر سرمایه‌گذاری خارجی هم برای سرمایه‌گذار و هم کشور پذیرنده سرمایه، منافع اقتصادی و اجتماعی به همراه داشته است.

منتشر شده :شرق – سیزدهم آذر ماه ۱۳۹۵ ??

http://sharghdaily.ir/News/108968

نوشتن نظر

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *