تأمین مالی کشت ارگانیک برای توسعه کشاورزی پایدار
توسعه کشاورزی پایدار از اهداف توسعه‌ای هر کشور و برنامه توسعه هزاره است. برنامه توسعه کشاورزی پایدار شامل اهداف مختلفی است که مهم‌ترین آنها عبارتند از: ١) فراهم کردن امنیت غذایی همراه با افزایش کمّی و کیفی آن، ضمن در نظر گرفتن نیازهای نسل‌های بعدی؛
٢) حفاظت از منابع آب، خاک و منابع طبیعی؛ ٣) حفاظت از منابع انرژی در داخل و خارج از مزرعه؛ ۴) حفظ و بهبود سو‌د‌آوری کشاورزان؛
۵) حفظ نیروی حیات جامعه روستایی؛ ۶) حفظ تنوع زیستی و ٧) قابلیت پذیرش از سوی جامعه. در حقیقت اهداف توسعه پایدار کشاورزی در راستای دستیابی به اهداف اقتصاد سبز است. اقتصاد سبز ابزاری برای دستیابی به توسعه پایدار است. تحقق توسعه پایدار؛ یعنی تعادل بین سه عرصه محیط زیست، اقتصاد و جامعه که از طریق اجرای اقتصاد سبز عملی می‌شود. اقتصاد سبز رویکردی است شامل ابعاد سه‌گانه اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی. ابعاد اجتماعی به موضوعات رفاه بشری، عدالت اجتماعی، کاهش نابرابری، افزایش کیفیت زندگی، توسعه اجتماعی، دسترسی عادلانه و پرداختن به نیازهای زنان و جوانان اشاره دارد. ابعاد اقتصادی نیز شامل رشد در درآمد و اشتغال، سرمایه‌گذاری‌های خصوصی و عمومی، اقتصاد انعطاف‌پذیر، رشد اقتصادی و فعالیت‌های جدید اقتصادی می‌شود. ابعاد زیست‌محیطی به کاهش خطرات زیست‌محیطی و کمیابی آن، کاهش کربن، کارایی منابع و منابع کارآمد، کاهش انتشار کربن و آلودگی، افزایش بهره‌وری انرژی و منابع، جلوگیری از نابودی تنوع زیستی و اکوسیستم و مسئولیت‌پذیری در قبال محیط زیست تأکید دارد. ازاینرو انتظار می‌رود با توسعه کشاورزی پایدار، اهداف اقتصاد سبز در جامعه پیاده شود. راهکارهای گوناگونی برای توسعه پایدار کشاورزی در تجربیات جهانی دیده شده که یکی از آنها، کشاورزی ارگانیک است.
کشاورزی ارگانیک، در واقع نوعی مدیریت منابع زیستی و تولید محصولات کشاورزی، به روشی کاملا پایدار و مطابق با اکوسیستم، است که در آن، سلامت خاک، گیاه، انسان و سیاره زمین به‌عنوان یک موجود زنده یکپارچه، اصول پایداری زیستی، کمیت و کیفیت محصولات از تولید تا فراوری و انتقال به مصرف‌کننده، مدنظر است. بسترسازی و آماده‌سازی الزامات کشت ارگانیک، نیازمند سرمایه‌گذاری و تأمین مالی است. در‌این‌میان کشاورزان به همراه دولت و جامعه مدنی در جهان، درصدد توسعه کشت ارگانیک دوستدار طبیعت و انسان هستند و ازاینرو برنامه‌های توسعه کشت ارگانیک را طراحی، حمایت و اجرا کرده و استراتژی آن را برای آینده تدوین کرده‌اند؛ به‌عنوان نمونه، کشور هندوستان تحت پوشش برنامه ملی کشت ارگانیک، طرح تأمین سرمایه‌گذاری واحدهای تولید تجاری ارگانیک را تدوین کرده که در این طرح، حمایت دولت به صورت یارانه وجود دارد. این طرح با هدف ترویج کشاورزی ارگانیک بزرگ مقیاس در کشور است. براساس این طرح، تولید نهاده‌های ارگانیک مانند کود زیستی و کمپوست زباله‌های سبزیجات و میوه‌ها، در نظر گرفته شده است. افراد واجد شرایط دریافت حمایت‌های دولت، گروه‌های مختلفی هستند؛ از جمله: کشاورزان انفرادی و گروهی، شرکت‌های تخصصی، تعاونی‌ها، صنعت کود، صنعت بذر، شرکت‌ها و سازمان‌های غیردولتی واجد شرایط و تمامی واحدهای جدیدی که براساس هدف این طرح فعالیت کنند، تحت پوشش قرار دارند. منابع تأمین مالی سرمایه‌گذاری که برای تولید آفت‌کش زیستی به آن نیاز است، شامل: مشارکت تولیدکننده ٢۵ تا ٣٣ درصد، یارانه دولت هند حداکثر تا ٢۵ درصد، وام بانکی ۴٢ تا ۵٠ درصد است. منابع تأمین مالی برای کمپوست زباله میوه و سبزیجات، مشارکت تولیدکننده ٢۵ تا ٣٣ درصد، یارانه دولت هند حداکثر ٣٣ درصد و وام بانکی ٣۴ تا ۴٢ درصد است. هزینه سرمایه‌گذاری این پروژه بستگی به محل، ظرفیت، تکنولوژی، قیمت فاکتور و دیگر عوامل دارد. در ایرلند، منبع اصلی تأمین مالی مستقیم توسعه کشاورزی ارگانیک، از طریق وزارت کشاورزی و غذا و طرح روستایی حفاظت از محیط زیست است. در این طرح، کشاورزان معمولی (غیر ارگانیک) برای تبدیل مزارع خود به ارگانیک در دوره‌ای پنج‌ساله از حمایت‌های دولت برخوردارند. به‌طوری‌که حمایت‌های پرداختی دولت برای توسعه کشت ارگانیک، بر حسب هکتار متفاوت است. برای کشاورزان کمتر از سه هکتار در مدت پنج سال، در سال اول و دوم هر سال ٢۴٢ یورو به ازای هر هکتار، سال سوم تا پنجم هر سال ١٢یورو به ازای هر هکتار پرداخت می‌شود. برای زمین‌های بزرگ‌تر از سه هکتار تا ۴٠ هکتار، سال اول و دوم ١٨١ یورو برای هر سال و سال سوم تا پنجم هر سال، ٩١ یورو برای هر هکتار پرداخت می‌شود (Mackin، ٢٠٠٢). ملاحظه می‌شود که توسعه کشت ارگانیک، نیازمند برنامه و تأمین مالی در دوره تبدیل تولید معمولی به ارگانیک از سوی دولت است.
نوشتن نظر