توسعه کشاورزی حفاظتی در جهان
کشاورزی حفاظتی نقش مهمی در توسعه پایدار دارد. براساس دیدگاه و مطالعات سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) منافع کشاورزی حفاظتی را می‌توان در سه گروه خلاصه کرد: ١) منافع اقتصادی: کشاورزی حفاظتی به بهبود بهره‌وری تولید منجر می‌شود. سه مزیت اقتصادی کشاورزی محافظتی عبارت است از: صرفه‌جویی در زمان و در نتیجه کاهش نیاز به نیروی کار. کاهش هزینه‌ها، به‌عنوان مثال، سوخت، هزینه‌های کار با ماشین‌آلات و تعمیر و نگهداری و همچنین هزینه نیروی کار. بهره‌وری بالاتر به مفهوم دستیابی به ستانده بیشتر در مقابل داده کمتر است. تأثیر مثبت کشاورزی حفاظتی در توزیع و گردش نیروی کار در مراحل مختلف تولید و کاهش نیاز به نیروی کار یکی از دلایل اصلی تمایل کشاورزان در آمریکای لاتین به اتخاذ کشاورزی حفاظتی است، به‌ویژه برای کشاورزانی که به نیروی کار خانواده در مزرعه متکی هستند. ٢) منافع زراعی: کشاورزی حفاظتی بهبود بهره‌وری خاک را به دنبال دارد. اتخاذ کشاورزی حفاظتی منجر به حفاظت از خاک و آب شده و ساختار خاک را بهبود می‌بخشد. علاوه بر این به دلیل باقی‌ماندن بقایای گیاهی باعث افزایش ماده آلی خاک می‌شود. ٣) مزایای زیست‌محیطی و اجتماعی که حفاظت خاک و کشاورزی پایدار را به دنبال دارد. کشاورزی حفاظتی باعث کاهش فرسایش خاک، بهبود کیفیت آب، بهبود کیفیت هوا، افزایش تنوع زیستی و ترسیب کربن می‌شود. علاوه بر این کشاورزی حفاظتی باعث می‌شود خاک به یک سینک خالص کربن تبدیل شود که این می‌تواند پیامد مثبتی در مبارزه برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای داشته، در نتیجه عاملی برای ممانعت از اثرات فاجعه بارز گرم‌شدن کره زمین است. با وجود اثرات اقتصادی، زراعی و زیست‌محیطی بسیار فراوان کشاورزی حفاظتی، اما توسعه آن با محدودیت‌هایی در جهان روبه‌روست. مهم‌ترین عامل بازدارنده به دانش و آگاهی برمی‌گردد.
در حال‌حاضر یک طرح جامع برای کشاورزی حفاظتی برای اکوسیستم‌های مختلف وجود ندارد که چطور، چگونه و به چه دلیل کشاورزی حفاظتی مهم و لازم است. مهم‌ترین عامل در پذیرش یک شیوه جدید در بخش کشاورزی، دانش و آگاهی درخصوص موضوع جدید، منافع، الزامات و چگونگی پیاده‌سازی آن است که در این زمینه درخصوص کشاورزی محافظتی ضعف وجود دارد. از سوی دیگر بانک اطلاعاتی منسجم و روزآمد درخصوص اینکه در مناطق مختلف جهان چه سطحی به کشت کشاورزی محافظتی اختصاص یافته و نتایج و عملکرد چه بوده است و موفقیت‌های حاصل‌شده چیست، در دسترس نیست. نکته دیگر که در موفقیت و عدم موفقیت توسعه کشاورزی حفاظتی تأثیر دارد تا حدود خیلی زیادی به انعطاف‌پذیری و خلاقیت شاغلان مؤسسات دولتی، خدمات ترویجی و پژوهشی در هر کشور و منطقه بستگی دارد. تنها منبع قابل‌اعتماد، اطلاعات همین آزمون و خطا توسط کشاورزان و شاغلان مؤسسات رسمی است. با‌این‌حال کشاورزی حفاظتی در حال شتاب‌گرفتن است و درحال‌حاضر شبکه‌های سازمان‌های کشاورزی و گروه‌های علاقه‌مند به آن، تجربیات و اطلاعات خود را در مورد محصولات مختلف، تجهیزات و امکانات و روش‌هایی که به کار می‌برند با هم مبادله می‌کنند. براساس اطلاعات منتشرشده فائو در سال ٢٠١۶ براساس آخرین اطلاعاتی که از کشورهای مختلف جهان گزارش‌شده در حدود ١۵٧ میلیون هکتار در جهان به کشاورزی محافظتی اختصاص یافته است که در این میان بیشترین سطح کشاورزی حفاظتی به ایالات متحده آمریکا با حدود ٣۶ میلیون هکتار (سال ٢٠٠٩) اختصاص دارد و بعد از آن برزیل با حدود ٣٢ میلیون هکتار (٢٠١٢) و آرژانتین با ٢٩ میلیون هکتار (٢٠١٣) گزارش‌شده است. در این میان هیچ آماری برای کشور ایران ثبت نشده است، در حالی که برای کشور عراق ١۵ هزار هکتار (٢٠١٢) گزارش شده است. در آسیا چین با هفت میلیون هکتار (٢٠١٣) و هندوستان با ١,۵ میلیون هکتار (٢٠١٣) مهم‌ترین کشورهای گزارش شده در آسیا هستند. فائو اشاره می‌کند توسعه کشاورزی حفاظتی به تغییر طرز فکر سیاست‌گذاران و کشاورزان، دانش در مورد چگونگی و نحوه انجام این کار، دردسترس‌بودن ماشین‌آلات کافی، دردسترس‌بودن علف‌کش مناسب و سیاست‌های مناسب برای ترویج آن بستگی دارد.
نوشتن نظر