تأکید فائو بر کشاورزی حفاظتی
کشاورزی ارگانیک یکی از شیوه‌های تولید محصولات کشاورزی است که توسعه پایدار را به همراه داشته و بر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تأثیرگذار است. شیوه دیگر کشت تولید کشاورزی که توسعه پایدار را به همراه داشته و در این میان به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند، کشاورزی حفاظتی است. «فائو (سازمان خواربار جهانی)»، کشاورزی حفاظتی را این‌چنین تعریف کرده است: راهکار حفظ منابع کشاورزی با هدف افزایش و پایداری تولید محصولات کشاورزی همراه با حفظ محیط‌زیست. براساس رویکرد فائو، کشاورزی حفاظتی، عامل قدرتمندی برای دسترسی به نیازهای غذایی آینده است. روش‌های کشاورزی حفاظتی می‌تواند موجب ایجاد کارایی در مواد اولیه، افزایش درآمد از مزرعه، بهبود شرایط پایدار تولید محصول و موجب حفظ و بازسازی مجدد خاک، تنوع زیستی و منابع زیربنایی طبیعی شود. کشاورزی حفاظتی بر سه اصل استوار بوده و متفاوت از کشاورزی معمول است: ١) دست‌کاری‌نکردن خاک یا کمتر دست‌کاری‌کردن آن. به عبارت دیگر تمام تلاش کشاورز برای آن است که مراقب خاک باشد چراکه شخم زمین و تکرار آن موجب فرسایش خاک، شوری خاک و کاهش مواد آلی خاک می‌شود. بنابراین کشاورزی حفاظتی به دنبال حفظ خاک و کیفیت آن است که خود می‌تواند افزایش تولید را به همراه داشته باشد. ٢) اصل دوم بر نگهداری بقایای علف‌های کشت قبلی و بقایای گیاهی تکیه دارد. سوزاندن بقایای گیاهی یکی از عوامل انتشار گازهای گلخانه‌ای بخش کشاورزی است؛ درصورتی‌که باقی‌ماندن بقایای گیاهی در سطح خاک، فعالیت فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک را افزایش داده و باعث تقویت خاک می‌شود. ٣) اصل سوم کشاورزی حفاظتی، تنوع کشت است که موجب کاهش آفت و علف‌های هرز می‌شود. یکی از مزایای کشاورزی حفاظتی ترسیب کربن است. منظور از ترسیب کربن چیست؟ گازهای حاوی کربن به‌ویژه دیاکسیدکربن بخش بزرگی از گازهای گلخانه‌ای را تشکیل می‌دهند
از این رو تجزیه این گازها و گرفتن کربن آنها، باعث کاهش تأثیر مخرب این گازها و اثر گلخانه‌ای آنها بر اکوسیستم می‌شود. ترسیب کربن یعنی رسوب‌دادن و تخلیه کربن موجود در اتمسفر و به عبارت دیگر، به جذب دیاکسیدکربن اضافی جو توسط اندام‌های هوایی و زیرزمینی گیاهان، بقایای گیاهی، جلبک‌ها و… برای کاهش آثار سوء پدیده گرمایش زمین، ترسیب کربن گفته می‌شود. پالایش کربن با روش‌های مصنوعی مانند استفاده از فیلتر نیز امکان‌پذیر بوده اما هزینه‌بر است، بنابراین انجام آن توسط گیاهان و بقایای گیاهی روش بسیار مناسب‌تری برای این کار است. کشاورزی حفاظتی با حفظ بقایای گیاهی ترسیب کربن را به دنبال دارد. در سال ١٩٩١ مرکز بین‌المللی توسعه و بهبود گندم و ذرت گندم (CIMMYT) یک آزمایش میدانی در ارتفاعات مکزیک برای جایگزینی کشاورزی حفاظتی برای تولید ذرت به جای روش معمول انجام داد؛ زیرا در روش معمول کشت ذرت، حاصلخیزی و بازده خاک کاهش یافته بود. انجام کشاورزی حفاظتی که ترکیبی از حداقل شخم به همراه تناوب کشت و حفظ بقایای گیاهی بود، باعث افزایش و حاصلخیزی خاک شد که افزایش بازده و عملکرد تولید را نیز به همراه داشت. علاوه بر این دستاورد، بررسی انتشار گازهای CO٢، CH۴ و N٢O در دو روش کشت معمول و حفاظتی نشان داد که در مزارع حفاظتی، انتشار گازهای گلخانه‌ای به‌مراتب کمتر از روش معمول است. مطالعه فائو بیان می‌کند تحقیقات در طول چند دهه گذشته نشان داده است کشاورزی حفاظتی سهم قابل‌توجهی در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و ترسیب کربن خاک با روش ارگانیک دارد. با توجه به محدودیت‌های زیست‌محیطی ناشی از آب و هوا، مناظر و گیاهان، میزان ترسیب کربن خاک در نقاط مختلف جهان متفاوت است. به طور کلی بهترین نتیجه، ترسیب کربن خاک در اولین دهه پذیرش و اجرای کشاورزی حمایتی، ١,٨ تن دیاکسیدکربن در هر هکتار در هر سال بوده داده است. با توجه به این رقم، در حدود پنج میلیارد هکتار از زمین‌های کشاورزی که تحت پوشش کشاورزی حفاظتی باشد، می‌تواند یک‌سوم از انتشار جهانی دیاکسیدکربن ناشی از سوزاندن سوخت‌های فسیلی را از کربن پالایش کند. محدوده اصلی فعالیت‌های کشاورزی حفاظتی به خاکورزی حفاظتی یا بدون خاکورزی یا انواع خاکورزی حداقلی (Zero/No tillage) اطلاق می‌شود. خاکورزی حفاظتی فواید بسیاری برای محیط‌زیست و انسان دارد.
نوشتن نظر