توسعه کشاورزی ارگانیک در سایه حمایت دولت

بخش کشاورزی بنا بر ویژگی‌های خاص اقتصادی، اجتماعی و سیاسی همواره از حمایت‌های گسترده‌ای برخوردار بوده است. به عبارت دیگر، بخش کشاورزی بنا بر دلایل مختلف، از آسیب‌پذیری بالاتری نسبت به تولید بخش صنعت و خدمات دارد و ازاین‌‌رو ریسک فعالیت‌های بخش کشاورزی بالاست که باعث می‌شود کشور‌های مختلف بسته‌ای از سیاست‌های حمایتی را برای استمرار تولید کشاورزی در کشور‌های خود به کار گیرند. سیاست‌های حمایتی بخش کشاورزی در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه نیز متفاوت بوده است، به‌نحوی که کشورهای توسعه‌یافته با سیاست‌های مشخص و هدفمند، حمایت گسترده‌ای از این بخش کرده‌اند و از ابزارهای بسیار متنوعی برای این منظور استفاده می‌کنند. ابزارهای حمایتی مورد استفاده در کشورهای در حال توسعه و ازجمله کشور ایران، بسیار محدود و اغلب فقط شامل پرداخت یارانه غیرمستقیم به نهاده‌های مورد استفاده نظیر کود، سم، بذر و ماشین‌آلات، پرداخت خسارت به تولید‌کنندگان محصولات کشاورزی، پرداخت بخشی از حق بیمه محصولات کشاورزان و خرید تضمینی برخی محصولات اساسی است. یکی از سیاست‌های حمایتی پرداخت یارانه است. یارانه‌های پرداختی در سه بخش تولیدی، مصرفی و خدماتی توزیع می‌شوند. در کشورهای توسعه‌یافته دیده می‌شود پرداخت یارانه به تولید‌کننده به جای مصرف‌کننده مبنا قرار می‌گیرد، این سیاست به‌گونه‌ای اعمال می‌شود که درنهایت مصرف‌کننده نیز از آن بهره‌مند خواهد شد. درحالی‌که در کشور‌های توسعه‌نیافته و در حال توسعه به‌گونه‌ای عکس این سیاست عمل می‌شود، یعنی یارانه به مصرف تعلق می‌گیرد تا به تولید. یکی از مواردی که دولت به بخش کشاورزی یارانه پرداخت می‌کند، تولید کشاورزی ارگانیک است، یعنی دولت هدفمند و با سیاست مشخص برای توسعه کشاورزی ارگانیک به تولید‌کننده یارانه پرداخت می‌کند.

توسعه کشاورزی ارگانیک به دلایل مختلف محیط‌زیستی، اقتصادی و سلامتی افراد جامعه در کشورهای مختلف جهان، مدنظر سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان کشور است.تحقیقات مختلف نشان می‌دهد کشاورزان با موانع قابل‌توجهی برای تبدیل تولید معمول خود به ارگانیک مواجه هستند که می‌توان به هزینه و خطر مرتبط با تغییر روش جدید تولید، خطر دسترسی و نفوذ به بازار محصولات تخصصی، دستیابی کم به اطلاعات و فناوری پشتیبان تولید ارگانیک و فقدان بازار باثبات اشاره کرد. ازاین‌رو ایجاد انگیزه برای تبدیل تولید معمول به ارگانیک در میان کشاورزان ضرورت دارد. به همین منظور، دولت‌های مختلف جهان در حمایت از کشاورز وارد میدان شده‌اند. اطلاعات منتشرشده نشان می‌دهد در سال ٢٠٠١، در ١۵ کشور اتحادیه اروپا تقریبا ۵٠٠ ‌میلیون یورو (۵۵٩ ‌میلیون دلار) به‌عنوان حمایت برای زمین‌های کشاورزی ارگانیک پرداخت شده که در همین سال میانگین حمایت پرداخت‌شده برای هر هکتار ارگانیک ١٨٣ تا ١٨۶ یورو (٢٠۴ تا ٢٠٨ دلار) و برای هر هکتار معمولی ٨٩ یورو (٩٩ دلار) است، به‌عبارتی، حمایت از کشت ارگانیک بیشتر از کشت معمول است. اطلاعات نشان می‌دهد در سال ٢٠٠١ میانگین حمایت پرداخت‌شده به هر هکتار کشت ارگانیک در استرالیا، در حدود ٢٨٨ یورو، بلژیک در حدود ٢۶٩ یورو، دانمارک در حدود ١٩٩ یورو، فنلاند در حدود ١١٧ یورو، فرانسه در حدود ١٨٨ یورو، آلمان در حدود ١۶٣ یورو، یونان در حدود ۴۴۵ یورو، ایتالیا در حدود ٣١٨ یورو، لوکزامبورگ در حدود ١٧٣ یورو، هلند در حدود ١۵۶ یورو، پرتغال در حدود ١١١ یورو، اسپانیا در حدود ١٩۵یورو، سوئد در حدود ١۶٢ یورو و انگلستان در حدود ۴۵ یورو است. مشاهده می‌شود در کشورهای توسعه‌یافته به میزان بالایی از تولید ارگانیک کشاورزی حمایت می‌شود. اطلاعات کشور رومانی نشان می‌دهد در سال ٢٠٠۵ برای یک کیلو گوشت گاو ارگانیک در حدود ٠,١٩۴ یورو و برای یک کیلو مرغ ارگانیک در حدود ٠.٢۴٩ یورو یارانه پرداخت شده است. اطلاعات و آمار نشان می‌دهد برای توسعه کشاورزی ارگانیک، لزوم حمایت منطقی دولت ضروری است یعنی نمی‌توان انتظار داشت یک کشاورز به‌تنهایی و بدون انواع حمایت‌های دولت، تغییر روش کشت معمولی به ارگانیک را به سرانجام برساند.

http://sharghdaily.ir/News/85400/توسعه کشاورزی ارگانیک در سایه حمایت دولت