افزایش گازهای گلخانه‌ای با الگوی مصرف خانوار
در کنار آن نهاد اجتماعی دیگری وجود دارد که با تصمیم‌سازی و انتخاب خود می‌تواند بر میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای بخش کشاورزی تأثیرگذار باشد. این نهاد اجتماعی خانوار نام دارد. خانواده با مدیریت مصرف خود، تصمیم می‌گیرد با توجه به متغیرهای مختلفی همچون بودجه، سلیقه، کیفیت و استاندارد و قیمت‌ها چه کالاهایی و به چه میزان خریداری و مصرف شود. در واقع خانوار الگو و سبد مصرفی خود را انتخاب می‌کند که چه کالایی بخرد و به چه میزان از هر کالا. این الگو و سبد کالای مصرف خانوارها با هم متفاوت بوده و عوامل مختلف اقتصادی، فرهنگی، ارزش غذایی و تغذیه‌ای بر آن تأثیر دارد. خانوارها با تصمیم و انتخاب سبد کالایی خود بر بسیاری از متغیرهای اقتصادی همانند تولید، عرضه و قیمت تأثیرگذار هستند.
بخشی از سبد کالایی خانوار محصولات بخش کشاورزی است که یا به صورت اولیه یا فراوری‌شده مصرف می‌شود. برای تولید محصولات کشاورزی به‌ناچار گازهای گلخانه‌ای منتشر می‌شود که کشورهای جهان با تحقیق، مدیریت بهینه و به‌کارگیری فناوری جدید درصدد کاهش میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای حاصل از تولید محصولات کشاورزی هستند. از این رو اینکه خانوار به چه میزان از تولیدات بخش کشاورزی استفاده می‌کند و انرژی و مواد غذایی موردنیاز خود را از کدام نوع محصولات کشاورزی تأمین می‌کند می‌تواند بر انتشار گازهای گلخانه‌ای تأثیر داشته باشد. گوشت قرمز بیش از سایر محصولات تولیدی بخش کشاورزی گازهای گلخانه‌ای منتشر می‌کند. در بررسی انجام‌شده درخصوص ٢٧ کشور اتحادیه اروپا نشان می‌دهد گوشت گاو بیشترین میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را دارد؛ به‌طوری‌که برای تولید یک کیلو گوشت گاو حدود ٢٢,۶ کیلوگرم معادل دیاکسیدکربن تولید می‌شود که این رقم در مقایسه با دیگر محصولات مانند یک کیلو گوشت مرغ (١.۶ کیلوگرم معادل دیاکسیدکربن) یک کیلو شیر (١.٣کیلوگرم معادل دیاکسیدکربن) بیشتر است. مطالعه‌ای در انگلستان نشان می‌دهد تولید گازهای گلخانه‌ای برای یک کیلو گوشت گاو ١۶ کیلوگرم معادل دیاکسیدکربن بوده که در مقایسه با تولید یک کیلو گندم (با ٠.٨ کیلوگرم معادل دیاکسیدکربن) بیشتر است. مطالعه‌ای در سوئد نشان می‌دهد یک کیلو گوشت گاو حدود ٣٠ کیلو گرم معادل دیاکسیدکربن منتشر می‌کند. همچنین در این تحقیق برآورد شده انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از مصرف یک کیلو گوشت گاو در خانواده برابر با انتشار گازهای گلخانه‌ای حاصل از مصرف انرژی برای طی‌کردن مسافت ١۶٠ کیلومتری توسط یک ماشین است. نگاهی به این آمار دو نکته را گوشزد می‌کند: ١) گوشت گاو بیش از سایر محصولات دامی تولید گازهای گلخانه‌ای کرده و در این میان گندم و محصولات زراعی به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای تولیدشان باعث انتشار گازهای گلخانه‌ای کمتری در مقایسه با فرآورده‌های دامی می‌شود. ٢) در هر کشوری بسته به فعالیت‌هایی که تاکنون برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای حاصل از تولیدات کشاورزی انجام داده‌اند، میزان انتشار برای هر محصول متفاوت است. همان‌طور که ملاحظه می‌شود برای گوشت گاو در انگلستان میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای با سوئد متفاوت است. از طرف دیگر آمار سازمان جهانی خواربار و کشاورزی (فائو) نشان می‌دهد در دسامبر ٢٠١٢ سرانه مصرف گوشت (قرمز و سفید) در جهان ۴١ کیلوگرم بوده است. یعنی هر فرد حدود ۴١ کیلو گوشت قرمز و سفید در سال مصرف می‌کند. ایرانی‌ها در یک سال ١٣ کیلوگرم گوشت قرمز و ٢۴ کیلوگرم گوشت مرغ مصرف می‌کنند. در حقیقت الگوی مصرف خانوار برای تأمین نیازهای پروتئینی به گوشت وابسته است. حالا هرچه خانوار و افراد یک جامعه برای تأمین نیازهای تغذیه‌ای خود به گوشت و سایر محصولات کشاورزی که تولید گازهای گلخانه‌ای بیشتری دارند، گرایش یابند طبیعتا با بهترین سیاست‌هایی که برای کنترل و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در بخش تولید محصولات کشاورزی به‌کار گرفته می‌شود، هم موفقیت بالایی حاصل نخواهد شد زیرا به دلیل وجود تقاضا و تأمین آن، تولید این محصولات افزایش می‌یابد و گازهای گلخانه‌ای بیشتری تولید می‌شود. در بخش کشاورزی، موفقیت سیاست‌ها، بدون تغییر در الگوهای مصرف، ممکن نخواهد بود. این همان نگاه سیستمی (دیدن همه اجزای تأثیرگذار) است که لازم است در کنترل و کاهش گازهای گلخانه‌ای لحاظ شود.
http://sharghdaily.ir/News/63685/افزایش گازهای گلخانه‌ای با الگوی مصرف خانوار
نوشتن نظر