شتاب نابودی جنگل
براساس آمارهای رسمی مرکز آمار ایران در سال ١٣٩٢ بیش از ۶۶۶/۵ هزار مترمکعب چوب از جنگل‌های ایران برداشت شده است. اگر رقم دو سال ١٣٩١ و ١٣٩٢ را در نظر بگیریم در این دو سال بیش از ۵/١ میلیون مترمکعب از چوب جنگل‌های کشور برداشت شده است، یعنی قطع درختان. این رقم، آمار رسمی است و بدون‌شک قطع درختان به‌طور غیرقانونی نیز در جریان است که بر میزان کل نابودی جنگل‌ها می‌افزاید. همچنین ارقام انتشاریافته مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در کنار برداشت‌های قانونی و غیرقانونی از درختان جنگل‌های ایران، آتش‌سوزی و حریق نیز به نابودی جنگل‌های ایران دامن زده است، به‌طوری‌که در سال ١٣٩١ در حدود ۵٠۶ مورد آتش‌سوزی در جنگل‌ها اتفاق افتاده که در حدود هزار و۵۴۴ هکتار از مساحت جنگل‌ها دچار حریق شده است و این رقم برای سال ١٣٩٢ در حدود ۶۵٧ فقره آتش‌سوزی بوده که سه‌هزارو ۶۴٩ هکتار دچار حریق شده است. ارقام نشان می‌دهد در سال ١٣٩٢ نسبت به سال ١٣٩١ حدود ٣٠ درصد از نظر تعداد فقره و بیش از ١٣۶ درصد از نظر مساحت، جنگل‌ها دچار حریق شده و افزایش نشان می‌دهد. در کنار این موارد، برخی از عوامل تخریب جنگل‌ها، اقدامات انجام‌شده برای جنگل‌کاری در سال ١٣٩١ در حدود ١٨ هزار هکتار و در سال ١٣٩٢ در حدود ٢۶ هزار هکتار مساحت بوده که سهم بخش دولتی ٧۴ درصد و خصوصی ٢۶ درصد است. این ارقام نشان می‌دهد برداشت و تخریب جنگل‌ها در مقایسه با اقدامات انجام‌شده برای جنگل‌کاری تناسب نداشته و نقش مردم در جنگل‌کاری کمتر است. براساس ارقام مرکز آمار ایران در سال ١٣٩٢ حدود ١۴/٣ میلیون هکتار جنگل و ٣٢/۶ میلیون هکتار پدیده بیابانی داریم (پدیده‌های بیابانی عبارتند از: کویر، تپه‌های ماسه‌ای، پهنه‌های ماسه‌ای، دق‌های رسی، اراضی شور و نمک‌زار و اراضی بدون پوشش و بیرون‌زدگی سنگی). در پنج دهه گذشته، سطح جنگلی ایران از ۱۸ میلیون هکتار به ۱۴ میلیون هکتار رسیده است و چهار میلیون سطح جنگلی نابودشده به بیابان تبدیل شده است. برآورد شده سالانه ۶۳ هزار هکتار از جنگل‌های زاگرس و شمال ایران نابود شده است. سازمان خواربار و کشاورزی جهانی (فائو) اعلام کرده ایران یکی از ۷۰ کشور در حال توسعه است که پوشش جنگلی کمی دارد و این پوشش جنگلی اندک، با سرعتی بیشتر از دیگر نقاط دنیا در حال نابودی است. براساس آخرین گزارش فائو، مساحت کل جنگل‌های جهان سه میلیارد و ۴۵۴ میلیون هکتار است که سهم ایران از این میزان تنها ۱۱میلیون‌و ۷۴ هزار و ۵۵۴ هکتار است. آن‌گونه که فائو اعلام کرده جنگل به نقاطی گفته می‌شود که تاج پوشش بالای ۱۰ درصد، توده جنگلی بیش از نیم هکتار و درختان و درختچه‌هایی بلندتر از ۵ متر داشته باشد؛ درحالی‌که طبق تعریف ایران که وجود تاج پوششی پنج درصد به بالا را کافی می‌داند، ایران صاحب حدود ۱۴ میلیون هکتار جنگل است. مشاهده ارقام به‌صورت مساحت و هکتار در وهله اول زنگ خطری را نشان نمی‌دهد اما اگر همین اعداد را تقسیم بر جمعیت کل کشور و سرانه جنگل برای هر فرد را محاسبه کنیم و با مقایسه با ارقام جهانی، شرایط نامساعد و هشدار‌دهنده کشورمان بیشتر در معرض دید قرار می‌گیرد. طبق آخرین گزارش فائو، متوسط سرانه جنگل‌های جهان رقمی معادل ٠/۶٢ هکتار (حدود ۶۰۰۰ متر) است؛ درحالی‌که این رقم برای هر ایرانی هزارو ۶۰۰ متر است. یعنی هر ایرانی حدود چهارهزارو ۴٠٠ متر کمتر از سرانه جهانی دارد به‌عبارتی ٢۶ درصد سرانه جهانی جنگل برای یک ایرانی است. این به معنی پالایش کمتر هوا و افزایش آلودگی‌های بیشتر برای هر ایرانی است. ادامه تخریب جنگل‌ها به هر علت طبیعی و انسانی باعث ازبین‌رفتن یکی از مهم‌ترین منابع طبیعی برای مقابله و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است. براساس آمار فائو در سال ٢٠١٢ کشور ایران با خالص منفی در حدود سه‌هزارو ٨٠ تن معادل دی‌اکسیدکربن گازهای گلخانه‌ای برای زمین جنگل‌ها مواجه است (خالص به معنی تفاوت میان منافعی که سالانه از اراضی جنگلی به دست می‌آید و ضررهای آن‌که به‌صورت معادل دی‌اکسیدکربن محاسبه شده است). این رقم نشان می‌دهد زیان‌های ناشی از تخریب جنگل و ازدست‌دادن منبع مهم کاهش آلاینده‌های گازهای گلخانه‌ای در ایران قابل‌توجه است.
نوشتن نظر